Α) Ζητήματα Πρόληψης
Η καλή υγεία εξαρτάται από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες, από την κληρονομικότητα, την ηλικία αλλά και το βιοτικό επίπεδο, τις οικονομικές δυνατότητες, ορισμένους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Η βασική συμβουλή για τη διατήρηση της καλής υγείας όλων είναι η πρόληψη.

• Εμβολιασμός
• Τακτικές εξετάσεις υγείας
• Αποφυγή επιβλαβών συνηθειών (κάπνισμα, κατάχρηση αλκοόλ, ναρκωτικά)
• Ενημέρωση και πρόληψη για τα λοιμώδη/μεταδοτικά νοσήματα
• Τακτική άσκηση
• Σωστή διατροφή

Β) Το Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.)
Στον ελλαδικό χώρο ο βασικός άξονας δωρεάν παροχής υπηρεσιών υγείας είναι το Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.), στο οποίο εντάσσονται όλα τα Δημόσια Νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας της χώρας. Στο Ε.Σ.Υ. επίσης εντάσσεται το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας (Ε.Κ.Α.Β.) στο οποίο απευθυνόμαστε σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Το Σύστημα Υγείας στον ελλαδικό χώρο χωρίζεται σε Πρωτοβάθμιο και Δευτεροβάθμιο επίπεδο.

Το πρωτοβάθμιο σύστημα περιλαμβάνει τις μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας με σκοπό την πρόληψη, θεραπεία και αποκατάσταση, όπως:

• τα Κέντρα Υγείας
• τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων
• τις δομές υγείας των Ασφαλιστικών Οργανισμών
• τα διαγνωστικά κέντρα
• τα μικροβιολογικά εργαστήρια
• τα ιδιωτικά ιατρεία

Σε περίπτωση έκτατης ανάγκης, καλέστε 166 (από σταθερό ή κινητό τηλέφωνο) για να καλέσετε το Ε.Κ.Α.Β και να φθάσει ασθενοφόρο στο χώρο που το χρειάζεστε και να προσκομίσει τον/την ασθενή που έχει ανάγκη στο πλησιέστερο εφημερεύον νοσοκομείο.

Αν η υπόθεση υγείας δεν επείγει, ή αν μπορείτε να μεταβείτε με δικό σας μέσο στο πλησιέστερο νοσοκομείο, θα βρείτε αναλυτικό κατάλογο με τις διευθύνσεις κα τα στοιχεία επικοινωνίας των δημόσιων νοσοκομείων της χώρας στη λίστα που ακολουθεί παρακάτω.

Σημείωση: Τα εξωτερικά ιατρεία, τα επείγοντα των νοσοκομείων της χώρας και τα φαρμακεία, δεν είναι ανοιχτά 24 ώρες το 24ωρο για τους ασθενείς. Για το λόγο αυτό, στις περιοχές που εξυπηρετούνται από περισσότερα από ένα νοσοκομεία ή φαρμακεία, αυτά εφημερεύουν σε βάρδιες, ούτως ώστε οι πολίτες α μπορούν να απευθυνθούν σε περίπτωση έκτατης ανάγκης στις ώρες εκτός ωραρίου και μέσα στη νύχτα.

Η κατάσταση στην υγεία στον ελλαδικό χώρο έχει περάσει –και εξακολουθεί να περνάει- πολλές περιπέτειες ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης. Σε σχέση με το κόστος των υπηρεσιών υγείας, αυτό που ισχύει αυτήν τη στιγμή είναι πως:

Για μια απλή επίσκεψη στο γιατρό σε νοσοκομείο, οι προσφερόμενες υπηρεσίες είναι δωρεάν για όλους/ες. Σε περίπτωση που χρειαστούν εξετάσεις ή/και νοσηλεία, ο/η εξεταζόμενος/η (σε περίπτωση που είναι ασφαλισμένος/η ή το ασφαλιστικό του/της ταμείο) οφείλει να πληρώσει ένα ποσοστό («συμμετοχή») από το συνολικό κόστος, ενώ ο δημόσιος φορέας αναλαμβάνει το υπόλοιπο ποσοστό. Με αντίστοιχο τρόπο κοστολογούνται και χρεώνονται τα φάρμακα.

Αυτό κάνει το δημόσιο σύστημα υγείας είτε εντελώς δωρεάν, είτε πιο οικονομικό από οποιονδήποτε ιδιωτικό φορέα.

Για την κάλυψη των αναγκών της πρωτοβάθμιας -και σε ορισμένες περιπτώσεις της δευτεροβάθμιας- περίθαλψης όσων δεν έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας, έχουν κινητοποιηθεί φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών, όπως αρκετές ΜΚΟ και αυτόνομες πρωτοβουλίες πολιτών / ιατρών, με την οργάνωση και λειτουργία Κοινωνικών Ιατρείων και Φαρμακείων με ελεύθερη πρόσβαση σε όλους/ες, χωρίς διακρίσεις. Ακολουθεί ενδεικτικός κατάλογος:

Δομές που παρέχουν υπηρεσίες Υγείας:

Όχι!

Οι νόμιμα διαμένοντες/ουσες στον ελλαδικό χώρο υπήκοοι τρίτων χωρών έχουν τα ίδια δικαιώματα πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας με τους έλληνες πολίτες. Αυτό που διαφέρει για την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας δεν είναι η καταγωγή, αλλά το καθεστώς ασφάλισης (βλ. και παρακάτω). Στην περίπτωση των Δημοτικών Ιατρείων.

➢ Συμβουλή! Μπορείτε να καταγγείλετε περιπτώσεις διακριτικής μεταχείρισης σε βάρος σας, αφού απευθυνθείτε στις υπηρεσίες νομικής συμβουλευτικής⁸.

Τη στιγμή που γράφεται το παρόν, έχει κατατεθεί προς διαβούλευση σχέδιο νόμου για την κατοχύρωση του Βιβλιαρίου Υγείας Ανασφάλιστου, που θα εξασφαλίζει την πρόσβαση στην υγεία για ανθρώπους που δεν καλύπτονται από κάποιον άλλο ασφαλιστικό φορέα μέσω της εργασίας τους. Tα Βιβλιάρια αναμένεται να εκδίδονται από τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ) με την προσκόμιση σχετικών δικαιολογητικών.

Μέχρι στιγμής για τις διάφορες κατηγορίες ανασφάλιστων, ανάλογα με την ηλικία τους, τις εισφορές τους σε ασφαλιστικούς φορείς όσο εργάζονταν, τον τόπο κατοικίας τους, τη χώρα καταγωγής τους και το νομικό τους καθεστώς, ισχύουν τα ακόλουθα:

Στην παραπάνω λίστα θα βρείτε και τα νοσοκομεία που ειδικεύονται σε ψυχιατρικές παθήσεις. Αντίθετα με τις υπόλοιπες περιπτώσεις υγείας, που απαιτείται η συγκατάθεση του/της ασθενούς, στις περιπτώσεις ψυχιατρικών περιστατικών μπορεί ο/η ασθενής να μεταβεί στο νοσοκομείο χωρίς τη θέλησή του (με την παρέμβαση του εισαγγελέα και της αστυνομίας), καθώς συχνά οι ασθενείς προβάλλουν μεγάλη αντίσταση. Πρέπει να έχετε υπόψη σας πώς η διαδικασία της «ακούσιας ψυχιατρικής εξέτασης», όπως ονομάζεται, είναι εξαιρετικά προβληματική τόσο σε νομικό όσο και σε ιατρικό επίπεδο, και έχει απασχολήσει ανεξάρτητες αρχές όπως το Συνήγορο του Πολίτη:

• Παραβιάζει την αρχή πως κανείς δε στερείται την ελευθερία του παρά μόνο αν έχει τελέσει κάποιο έγκλημα
• Παραβιάζει την αρχή πως κανείς δεν μπορεί να υποβληθεί σε οποιαδήποτε ιατρική πράξη χωρίς τη θέλησή του
• Είναι εξαιρετικά τραυματική διαδικασία για τον άνθρωπο που το υφίσταται.

Τα ζητήματα της υγείας και ιδιαίτερα της ψυχικής υγείας αξιολογούνται διαφορετικά από πολιτισμό σε πολιτισμό. Στην περίπτωση των πολιτών τρίτων χωρών που αντιμετωπίζουν ψυχιατρικά προβλήματα, λειτουργούν προγράμματα Διαπολιτισμικής Ψυχιατρικής που αντιμετωπίζουν με ευαισθησία το ζήτημα της πολιτισμικής διαφοράς

Αιγινήτειο Νοσοκομείο – Α’ Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών
Ειδικό Εξωτερικό Ιατρείο Διαπολιτισμικής Ψυχιατρικής
Βασιλίσσης Σοφίας 72-74, Αθήνα – ΤΚ 11528
Τηλέφωνο για ραντεβού : 2107249805 (κάθε Τρίτη 10.00 - 13.00)
(Το διαπολιτισμικό ιατρείο δεν αντιμετωπίζει επείγοντα περιστατικά).

ΒΑΒΕΛ - Κέντρο Ημέρας για την Ψυχική Υγεία Μεταναστών
Μηθύμνης 27β (πλ.Αμερικής) Τ.Κ. 11257, Αθήνα
Τηλ. : 2108616280, 2108616266
Fax :210 86 16 102
e-mail:babel@syn-eirmos.gr

Κέντρο Αλληλεγγύης στο Φρουραρχείο / Solidarity Centre
Δομοκού 2 & Φιλαδελφείας (κτίριο παλαιού Φρουραρχείου), Σταθμός Λαρίσης.
Τηλ.: 2108210552

Το ΚΕΘΕΑ MOSAIC προσφέρει ενημέρωση, συμβουλευτική και ψυχολογική στήριξη σε εξαρτημένους μετανάστες/πρόσφυγες, προετοιμάζοντας όσους το επιθυμούν για ένταξη σε διαδικασία ψυχικής απεξάρτησης. Καλύπτει επίσης ευρύτερες ανάγκες κοινωνικής φροντίδας, φροντίδας της υγείας και της υγιεινής καθώς και υποστήριξης των εξαρτημένων μέσα από δικτύωση με υπηρεσίες, νομική ενημέρωση, μαθήματα ελληνικών, διαγνωστικές εξετάσεις κ.ά. Ο συνδυασμός υπηρεσιών μείωσης της βλάβης, κινητοποίησης για θεραπεία, διαπολιτισμικής συμβουλευτικής και εκπαίδευσης διαμορφώνει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον υποδοχής κατάλληλο για τις ιδιαίτερες ανάγκες των μεταναστών.

ΚΕΘΕΑ MOSAIC
Πρόγραμμα Συμβουλευτικής στα Κρατητήρια Αλλοδαπών Αθήνας
Πρόγραμμα ψυχικής απεξάρτησης για μετανάστες
Συμβουλευτικό κέντρο για μετανάστες
Μαγνησίας 28 & Ζολιώτη 2
112 51 Αθήνα
τηλ. 210 8256944, 210 8257164, 210 8256237
φαξ. 210 8257163

Το Βιβλιάριο Υγείας Παιδιού έχει στόχο να σας βοηθήσει με απλό και κατανοητό τρόπο να παρακολουθήσετε την πορεία ανάπτυξης του παιδιού σας. Περιλαμβάνει εκτεταμένες πληροφορίες για τη σωματική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Σε συνεργασία με τον Παιδίατρό σας, θα σας βοηθήσει να αντιληφθείτε έγκαιρα τις πιθανές παρεκκλίσεις από το φυσιολογικό.

Το βιβλιάριο υγείας του παιδιού περιλαμβάνει τους εμβολιασμούς, τις τυχόν ασθένειες που θα περάσει και άλλες πληροφορίες που θα συμπληρώσει ο/η παιδίατρος που παρακολουθεί το παιδί σας. Είναι πολύ χρήσιμο να το έχετε μαζί σας όταν ταξιδεύετε, σε περίπτωση που το παιδί χρειαστεί να λάβει ιατρική φροντίδα από κάποιον/α παιδίατρο που δεν γνωρίζει το ιατρικό ιστορικό του.

Για να βρείτε παιδιάτρους που θα παρακολουθούν το παιδία σας συμβουλευτείτε τις λίστες των νοσοκομείων του ΕΣΥ, των Κέντρων Υγείας των δήμων, και των δομών υγείας (από ΜΚΟ και άλλες υπηρεσίες).